NÜFUS

 Send postcards to your friends, buddies or family...!    Travelers' Stories, Tell Your Story Here..!


NÜFUS

Adıyaman ilinin 1997 genel nüfus sayımı sonuçlarına göre toplam nüfusu 690.386'dır. Bunun 394.268'i şehirlerde 284.731'i köylerde yaşamaktadır. 2000 yılı Ekim ayında yapılan nüfus sayımında ise İl genel nüfusu 810.260 olarak tespit edilmiştir. Adıyaman İl Merkezi nüfusu ise 282.510'dur. Köylerde ise toplam 223.776 kişi yaşamaktadır.

1990-1997 ve 2000 Yılı Ekim Ayında yapılan nüfus sayımlarına ait sonuçlar :

YILLAR

MERKEZ İLÇE

İL NÜFUSU

1955

13.966

208.755

1960

16.487

233.717

1965

22.153

267.288

1970

31.263

303.511

1975

43.782

346.892

1980

53.219

367.595

1985

71.644

430.728

1990

101.576

522.439

1997

212.475

678.999

2000

282.510

807.072

İlimizdeki nüfusun % 72.1'in ticaret, tarım ve sanayi kesiminde çalışmaktadır. Buna rağmen ilimizdeki işsizlik oranı ise % 27.9 dur. Adıyaman şehrinin nüfus dağılımına göre ekonomik yapısının genel bir değerlendirmesini yaptığımızda tarım sektörünün de diğer sektörlere göre nisbi bir gerileme görülmesi ilin gelişmesi açısından olumludur. Ancak işsizlik sayısının giderek artması düşündürücüdür. Planlı ve istikrarlı kalkınmaya ayak uyduramayan Adıyaman GAP rüzgarından gerektiği gibi faydalanamamıştır.

İdari Yapı

Sosyal Yapı

  • Adıyaman ilindeki yapılaşmada eski Adıyaman bölgesinde kerpiç veya taş duvar evlerine rastlanmaktadır. Bu bölge dışında ise genel yapı olarak çok katlı betonarme binalar çoğunluktadır. Eski Samsat ilçesinin Atatürk Barajı  Gölü altında kalması ile ilçe halkının büyük bir çoğunluğu İl Merkezini tercih etmeleri sonucu, kent merkezinde 1990'dan itibaren konut yapımında modernleşmeye  doğru gidilmiştir.   

  • Adıyaman ili kırık fay hattı üzerinde bulunduğundan sık sık depremlere maruz kalmaktadır. En son Mayıs-1986 tarihinde meydana gelen depremler nedeniyle 2816 konutun hasar gördüğü tespit edilmiş olup, 70 adet afet evinin Besni ilçesinde yapımına 1997 yılı itibariyle başlanmış bulunmaktadır. Kahta ilçesindeki afet evlerinin ise, yapımı bitmiş ve sahiplerine teslim edilmiştir.

 

ADIYAMAN 2000 YILI İL GENEL NÜFUS SAYIM SONUÇLARI

İLÇESİ

BELEDİYE VE KÖYLER

MERKEZ

282 510

Merkez’ e Bağlı Köylerin Toplamı

59 273

Kömür Belediyesi

6 340

Yaylakonak Belediyesi

3 230

Karıcık Belediyesi

3 227

Hasancık Belediyesi

3 697

İL MERKEZ İLÇE TOPLAMI

358 277

BESNİ İLÇESİ

56 653

Besni İlçesine Bağlı Köylerin Toplamı

40 385

Kesmetepe Belediyesi

5 151

Sarıyaprak Belediyesi

4 158

Köseceli Belediyesi

3 492

Eskiköy Belediyesi

2 894

Şambayat Belediyesi

6 241

Çakırhöyük Belediyesi

6 815

Suvarlı Belediyesi

6 364

Üçgöz Belediyesi

3 188

BESNİ İLÇE TOPLAMI

135 341

ÇELİKHAN İLÇESİ

16 267

Çelikhan İlçesine Bağlı Köylerin Toplamı

4 628

Pınarbaşı Belediyesi

5 554

ÇELİKHAN İLÇE TOPLAMI

26 449

GERGER İLÇESİ

5 133

Gerger İlçesine Bağlı Köylerin Toplamı

22 952

GERGER İLÇE TOPLAMI

28 085

GÖLBAŞI İLÇESİ

39 520

Gölbaşı İlçesine Bağlı Köylerin Toplamı

21 852

Harmanlı Belediyesi

4 004

Belören Belediyesi

3 799

Balkar Belediyesi

3 512

GÖLBAŞI İLÇE TOPLAMI

72 687

KAHTA İLÇESİ

75 403

Kahta İlçesine Bağlı Köylerin Toplamı

46 506

Bölükyayla Belediyesi

4 926

Akıncılar Belediyesi

4 296

KAHTA İLÇESİ TOPLAMI

131 131

SAMSAT İLÇESİ

8 833

Samsat İlçesine Bağlı Köylerin Toplamı

5 607

SAMSAT İLÇESİ TOPLAMI

14 440

SİNCİK İLÇESİ

5 886

Sincik İlçesine Bağlı Köylerin Toplamı

13 576

İnlice Belediyesi

4 322

SİNCİK İLÇE TOPLAMI

23 784

TUT İLÇESİ

11 069

Tut İlçesine Bağlı Köylerin Toplamı

8 997

TUT İLÇE TOPLAMI

20 066

NÜFUS YAPISI

Adıyaman şehrinin kuruluşundan, Cumhuriyet’in ilanına kadar olan dönemde şehir hakkında sağlıklı bilgi arşivlerinden elde edilememiştir. Ancak, Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1517-1520 yılında yapılan genel nüfus sayımına göre Adıyaman’da 79 erkek, 1540 nüfus sayımında ise 173 bekar erkek nüfus yaşadığından söz edilmekte kadın nüfusun sayıma dahil edilmediği anlaşılmaktadır. Nüfusun her geçen yıl artmakta olduğu düşünülürse de azalma ihtimali de göz önünde tutulmalıdır. Yalnız; savaş, istila, bulaşıcı hastalıklar ve yetersiz beslenme gibi nedenlerle nüfusun azalacağını göz önünde tutmamız gerekir. 1940-1945 yıllarında olduğu gibi, nüfusta zaman zaman azalma görülebilir.

Adıyaman’ın nüfus yapısı 1954 yılında il olduğu yılı izleyen 1955 yılından itibaren incelemeye esas alınmıştır. Zira şehrin gelişimini, çevreyle ilişkisini izleyebilmek için 1955 yılı uygun bulunmuştur. Bununla beraber 1927-2000 yılları arası nüfus artışı ile ilgili bazı bilgiler  “Adıyaman’ın Şehirleşmesi” konusunda verilmiştir.

Adıyaman şehrinin 1955 yılından 13966 olan nüfusunun, 1955’i izleyen nüfus sayımı dönemlerinde artış gösterdiği anlaşılmaktadır. Ancak 1970 yılında %68.4 nüfus artış hızı ile en yüksek değerine yükselmiştir. 1980 yılında ise %39.8 değerle artış hızında eskiye göre gerileme gözlenmiştir. 1985, 1990, 1997 ve 2000 nüfus sayım sonuçlarına göre, nüfus artış hızının artığı görülmektedir. Bu artış 1985’te %59.45 e, 1990’da %66.78’e (100 045), 1997’de %112’e (nüfus 212 475’e), 2000’de %34 (nüfus 282.510) gibi yüksek bir değere ulaşmıştır.

Nüfus sayım sonuçları incelendiğinde merkeze bağlı kırsal nüfusun artış hızının Adıyaman nüfus artış  hızından düşük olduğu görülür. Özellikle 1960 yılında kırsal nüfusun 1533 kişi azalması ile artış hızı % -6.63 gibi düşük değere inmiştir. Aynı devrede Adıyaman şehir nüfusu 2521 kişi artmıştır. Buna göre 1955-1960 dönemlerinde kırsal kesimden şehre ilk göç başlamıştır. Adıyaman şehir nüfusunun yavaş artması da Adıyaman’dan dışarıya başka illere göç olduğu izlenimini vermektedir. 1965 nüfus sayım döneminde kırsal kesim (-) değerden kurtulup 6064 kişinin artmasıyla %25 değerle en yüksek nüfus artış hızına kavuşmuştur. Adıyaman şehir ve kırsal nüfusunu 1990 yılı artış endeksleri incelendiğinde Adıyaman şehrinin endeks değerinin 716, Kırsal nüfusun endeks değerinin ise 161 olduğu görülür. Bu değerlerden çıkan sonuç, şehir nüfus artış hızının kırsal nüfus artışından oldukça yüksek olduğudur. 1997 ise şehir merkezinin 100.045’ te 212.475’e yükselmesi ise Atatürk Barajı’na bağlıdır.

Sonuç olarak denilebilir ki 1955’ten 2000’ne gelinceye kadar şehir ve kırsal nüfus artış hızı düzenli bir seyir takip etmemiştir. İç ve dış göçlerin 1960 yılında ilk işaretini verdiğini söyleyebiliriz.

1955-2000 yılları arasındaki Adıyaman şehir nüfusu ile toplam ilçe nüfus değerlerini incelediğimizde; Adıyaman merkez ilçeye bağlı 8 ilçe (Besni, Çelikhan, Gerger, Gölbaşı, Kahta, Samsat, Sincik ve Tut) merkez nüfusun toplamı 2000 yılına göre ( merkez ilçe 282 510, ilçelerin ise 218 764) 64 000 daha fazla olduğunu görürüz. Kırsal kesimin nüfusunu göz önünde tutarsak merkez ilçe 358 277 iken, ilçelerin ki ise 451 983 olup, Adıyaman şehrinin toplam nüfusu 810.260 dır.

İl bazında nüfus artış hızlarını ele aldığımızda şehirlerin nüfus artış hızının, kırsal alanın nüfus artış hızından devamlı yüksek olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu durum, kırsal alandan şehre devamlı göç olduğunu göstermektedir.

Nüfus Hareketleri

1960 yılından itibaren kırsal kesimde başlayan nüfus hareketlerinin nedenlerine geçmeden önce, nüfus hareketlerini oluşturan göçler üzerinde durmak gerekir. BAYHAN’a göre (1996) Göç, coğrafi mekan değiştirme sürecinin sosyal ekonomik, kültürel ve siyasi boyutlarıyla toplum yapısını değiştiren nüfus hareketidir.

Adıyaman’da 1960 yılından sonra başlayan iç göçün inceliyelim. Nüfusu şehre çeken faktör olarak, şehirde daha rahat yaşama imkanlarına kavuşmak ve iş bulmak amacıyla kırsal kesimden şehir merkezine göçün 1960 yıllarda başladığını görüyoruz. Zira 1960’ta ki şehir nüfusun artış hızı %33.2 iken, 1965’te %59, 1970’te %68.4, 1975’te %67.35’e yükselmiştir. Aynı dönemlerde kırsal kesimde nüfus artış hızı 1965’te %25.04 olmasına rağmen 1970’te %5.61’e düşmüştür. Bu sonuca göre 1960-1975 arasında kırsal kesimden Adıyaman’a iç göçün olduğu anlaşılmaktadır. 1980’te şehir nüfus artışında düşüş buna karşılık kırsal kesimde yükseliş gözlenmiştir (%17.7). Bunun nedeni, 1975-1980 arasında kırsal kesimden göçün yavaşladığını buna karşılık şehirden dışarıya göç verdiği anlaşılmaktadır. Kırsal kesimden şehre göç 1980 yılından itibaren tekrar başladığını görmekteyiz. Zira Güneydoğu Anadolu projesi nedeniyle Atatürk Barajı’nın yapımında Adıyaman il hudutları içinde Samsat ilçesi ile birlikte 12 köy ve 46 mezra tamamen sular altında kalmıştır. Bu projeden kısmen etkilenen köy sayısı ise 53 olup, 1990 genel nüfus sayımına göre 58 645 vatandaş, yaşamış olduğu köy ve mezraları terk etmek zorunda kalmıştır. Bu da iç göçün hızlanmasına yol açmıştır.

Atatürk Baraj Gölünün altında kalan ilçe ve köylerin nüfus ve sayısı

İlçe Adı

Yerleşim Birimi Sayısı
(İlçe + Köy + Mezra)

Etkilenen Nüfus

Tamamen Kısmen Tamamen Kısmen

Merkez

15

27 2031 17324
Samsat 15 12 5201 6008
Kahta 18 20 5360 12994
Gerger 5 19   9727

Toplam

53

78

12592

46053

Kaynak: DSİ. 203. Şube Müdürlüğü Adıyaman

Adıyaman'dan diğer illere nüfus hareketini ele aldığımızda dikkatimizi çeken husus, şehirden dışarıya olan göçün, kırsal alandan şehre gelen iç göç kadar yoğun olmasıdır. Adıyaman'da işçi istihdam edecek sanayi alt yapısı olmadığından il dışına yoğun bir nüfus hareketi gözlenmektedir. Adıyaman ilinin düzensiz kentleşmesi eğitim ve buna bağlı olan sebepler de dış göçü hızlandıran etkenlerdendir. 

1990 yılında 100 045 iken 1997 yılında 212 475 yükselerek % 100’ün üstünde bir artış gösteren il merkezi nüfusu , 2000 yılında ise 282 510’a yükselmiştir. Bu duruma göre Adıyaman’da şehirleşme oranı Türkiye genel şehirleşme oranından fazladır. Bu yüksek değer belki şehirleşme açısından önemli sayılabilir. 

Fakat Adıyaman'daki şehirleşme sanayi ve kentsel alt yapıya dayanmayan Atatürk Baraj Gölü altında kalan yerleşim bölgelerindeki nüfusun il merkezine kayması ile oluşan zorunlu bir durumdur.

 

Adıyaman (Genel) | Adıyaman Müzesi | Coğrafya | Eğitim | Ekonomi | Kültür - Sanat  | Spor | Tarih | Ulaşım | Adıyaman Forum | Adıyaman Portalı

Regions Contact Us Special Events Reservations Index Visitor's Guide Search
Ana Sayfa | Türkiye Hakkında Herşey | Türkiye Yol Haritası | Adıyamandaki Tarihi Yerler  | Türkiye'deki Tarihi Yerler | Nemrut Tepesi | Dia Gösterileri | Yararlı Linkler | Konuk Defteri | Kullanım Kuralları | Sıkça Sorulan Sorular